روزنامه اسرائیلی «یدیعوت آحارانوت» در گزارشی مفصل و ویژه، به بررسی عملکرد یگان ویژهای از حماس به نام «واحد سایه» (یگان تپه) پرداخته است. این گزارش صحنههای عجیب روزهای پس از آتشبس را روایت میکند که در آن نیروهای نقابپوش این یگان، به همراه نمایندگان صلیب سرخ، به جستجوی اجساد اسرای اسرائیلی در مناطق تحت کنترل ارتش این رژیم مشغول بودند.
مایکل میلشتاین، نویسنده گزارش، این صحنه را "عجیب و خارقالعاده" توصیف میکند و مینویسد که این تحرکات تا حدی یک نمایش رسانهای برای نشان دادن جدیت حماس بود، چرا که برخی از این نیروها در حین جستجو، مشغول جمعآوری سلاح و مهمات باقیمانده نیز شدند.
در گفتمان عمومی فلسطین، هویت این جستجوگران برجسته شده است: اعضای «واحد سایه»، قهرمانان هفته در خیابانهای غزه که جمعیت با تشویق آنان را احاطه کرده و رسانهها به طور گسترده به پوشش فعالیتهایشان میپردازند. تصاویر آنان در حال خزیدن در تونلها، استفاده از تجهیزات سنگین و خارج کردن اجساد پیچیده شده در کفنهای سفید، به نمادی تبدیل شده است.
تأسیس و ماهیت یگان:
این یگان در دهه گذشته به یک افسانه محلی در غزه بدل شده است. واحد سایه چند ماه پس از اسارت «گلعاد شالیط» در سال ۲۰۰۶ و تحت هدایت محمد ضیف، و با فرماندهی باسم عیسی (ابو عماد) تشکیل شد. موجودیت این واحد نخبه و مخفی در ویدیویی توسط ابو عبیده، سخنگوی شاخه نظامی حماس، اعلام شد.
انتخاب و آموزش اعضا:
اعضای این واحد به دقت و بر اساس معیارهای توانایی نظامی، تعصب مذهبی، وفاداری به سازمان و ارتباطات خانوادگی از میان نخبگان اطلاعات نظامی حماس انتخاب میشوند. به عنوان مثال، بسیاری از اولین اعضای recruited شده در سال ۲۰۰۶، از اردوگاه پناهندگان خان یونس و از میان آشنایان و خویشاوندان برادران سنوار بودند.
این افراد مرموز تحت آموزشهای طولانی و سختی در زمینههایی مانند فناوری، استتار، شناسایی، فرار از نظارت و حتی یادگیری درباره جامعه اسرائیل قرار میگیرند.
تدابیر امنیتی فوقسختگیرانه:
با توجه به اهمیت حیاتی اسرا به عنوان «سرمایه» و ترس از نفوذ اطلاعاتی، این واحد از سیاست تقسیم دقیق اطلاعات و امنیت شدید بهره میبرد.
آدی روتم، عضو ارشد سابق شاباک، میگوید: «اعضا از امضای دیجیتال خودداری میکنند و بسیاری از آنان حتی سایر واحدهای یگان را نمیشناسند. تدابیر امنیتی شدید، دسترسی اطلاعاتی به این واحد را بسیار دشوار کرده است.»
فایز ابوشمله، روزنامهنگار اهل خان یونس، نیز با غرور تأکید میکند که این مردان مرموز "دیواری غیرقابل نفوذ" در برابر سرویسهای اطلاعاتی اسرائیل ایجاد کردهاند.
نقشهای کلیدی در جنگ:
از آغاز جنگ کنونی، این یگان چندین نقش حیاتی ایفا کرده است:
-
نگهبانی از اسرای زنده و انتقال مخفیانه آنان بین مخفیگاهها، گاهی حتی با لباس مبدل یا پوشش زنان مسلمان.
-
هنگام انتقال اسرا به صلیب سرخ، توجه همگان را با سلاحهای غنیمتی اسرائیلی خود جلب کردند. به اعتراف این روزنامه، این اولین باری بود که عناصر این واحد به صورت علنی فاش میشد.
-
مشخص شده که زنان نیز در این یگان حضور دارند و در انتقال اسرا نقش داشتهاند.
-
این یگان بود که چند هفته پیش تماسهای تلفنی بین اسرای زنده و خانوادههایشان را برقرار کرد.
تقدیر و جایگاه در میان مردم:
حماس با انتشار بیانیهای، "از تمام مبارزان ناشناس که به مدت دو سال از اسرا در شرایط سخت جنگی حفاظت کردند" تشکر ویژه کرد. این بیانیهها بر رفتار انسانی با گروگانها مطابق با موازین اسلام صحه میگذارند.
عملکرد این یگان مورد تحسین گسترده مردم غزه قرار دارد. ساجد ابو عوده، روزنامهنگار، در توصیف آنان نوشته است: "قهرمانانی که در خفا کار میکنند، بزرگترین داستانهای قهرمانی را مینویسند. آنان دیده نمیشوند، اما همیشه حاضرند. این بخشی از روند بزرگ آزادی است."