نقشه‌راه ملی خروج از تعلیق اقتصادی بر اساس رهنمودهای رهبر انقلاب

در شرایطی که نظم جهانی در حال گذار و بازآرایی است، اقتصاد ایران نیازمند راهبردی آینده‌نگر، تحول‌آفرین و مقاومتی است. رهنمودهای رهبر معظم انقلاب در دیدار با رئیس‌جمهور و هیئت دولت، نقشه‌راه جامعی برای عبور از چالش‌های موجود و دستیابی به رشد و اقتدار اقتصادی ترسیم می‌کند. این رهنمودها با تکیه بر شناخت عمیق تحولات منطقه‌ای و جهانی، بر محورهایی چون تولید، معیشت، مدیریت بازار و بازتعریف روابط اقتصادی و تجاری تأکید دارند.

۱. محورهای کلیدی اقتصادی از منظر رهبر انقلاب

• احیای واحدهای تولیدی: تولید به‌عنوان کلید اصلی پیشرفت اقتصادی، محور نخست بیانات ایشان بود. رهبر انقلاب تأکید کردند که کارخانه‌ها و واحدهای تعطیل یا نیمه‌فعال باید به چرخه تولید بازگردند و موانع غیرضروری همچون قطع برق صنایع رفع شود.
• تأمین کالاهای اساسی: امنیت غذایی و معیشت مردم در گرو تأمین و ذخیره به‌موقع کالاهای اساسی است. ایشان هشدار دادند که کشور باید همواره ذخایر کافی داشته باشد تا در مواجهه با بحران‌های پیش‌بینی‌نشده دچار کمبود نشود. همچنین بر رقابتی‌سازی واردات این کالاها تأکید کردند تا انحصار شکسته شود و هزینه‌های ارزی و ریالی کاهش یابد.
• مدیریت بازار و قیمت‌ها: رهبر انقلاب بر لزوم جلوگیری از احساس رهاشدگی بازار تأکید کردند. راهکارهایی چون کالابرگ الکترونیکی و نظارت دقیق بر قیمت‌ها باید به کار گرفته شود تا مردم اعتماد خود را به ثبات اقتصادی از دست ندهند.
• تأمین ذخایر گاز: استفاده از ظرفیت کشورهای همسایه مانند ترکمنستان برای ذخیره‌سازی و تأمین گاز در زمستان یکی از نکات کلیدی ایشان بود.
• توسعه صنعت نفت: رهبر انقلاب با اشاره به روش‌های قدیمی استخراج، ضرورت ارتقای فناوری و افزایش ظرفیت تولید نفت را گوشزد کردند. همچنین بر تنوع‌بخشی به مشتریان نفتی و کاهش خام‌فروشی تأکید داشتند.
• قطع روابط بازرگانی و سیاسی با رژیم صهیونیستی: ایشان منزوی‌سازی رژیم صهیونیستی را یکی از خطوط اصلی دیپلماسی ایران دانستند و خواستار قطع کامل روابط تجاری و سیاسی کشورهای اسلامی با این رژیم شدند.
• حل مسئله مسکن و دوری از اسراف: رهبری تأکید کردند که دولت باید برای تأمین مسکن و مقابله با اسراف، به‌ویژه در سطح دولتی، برنامه‌ای عملی و جدی اتخاذ کند.

۲. لزوم خروج از وضعیت «نه جنگ ـ نه صلح»

رهبر انقلاب وضعیت «نه جنگ ـ نه صلح» را سدی در برابر پیشرفت کشور معرفی کرده و خواستار شکستن آن شدند. این وضعیت آثار نامطلوبی چون:

• کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران،

• عقب‌نشینی بخش خصوصی،

• افت رشد و تولید،

• بی‌ثباتی نرخ ارز و طلا،

• تشدید کسری بودجه،

• و تثبیت رکود اقتصادی را به همراه دارد.

ایشان تأکید کردند که تنها با سیاست‌گذاری فعال و راهبردی می‌توان این طلسم را شکست و اقتصاد را به مدار پویایی بازگرداند.

۳. چهار تجویز راهبردی برای آینده

الف) راهبرد هاب گازی منطقه:
تبدیل ایران به قطب گازی منطقه، جایگاه ژئوپلیتیک کشور را تقویت کرده و روابط راهبردی با کشورهایی مانند چین، روسیه و هند را ارتقا می‌دهد. این سیاست شامل سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر، توسعه میادین گازی، پروژه‌های LNG و همکاری در خطوط لوله گاز است.

ب) راهبرد جایگزینی دلار در مبادلات:
تغییر واحد پولی تجارت خارجی، وابستگی به دلار را کاهش داده و کشور را از شوک‌های ارزی مصون می‌سازد. این سیاست می‌تواند از طریق معاملات دو‌جانبه با ارزهای محلی یا قرارداد «نفت در برابر کالا و فناوری» اجرا شود.

ج) راهبرد افزایش فروش نفت و تنوع خریداران:
ایران باید با احداث یا اجاره پالایشگاه در کشورهای همسو، خام‌فروشی را کاهش داده و ارزش افزوده بیشتری به دست آورد. همچنین برای رقابت در بازارهایی مانند چین، ارائه تخفیف هوشمند و انعقاد قراردادهای بلندمدت ضروری است.

د) راهبرد بازمعماری امنیت خلیج فارس:
ایران باید با ایجاد معماری امنیتی-اقتصادی جدید در خلیج فارس، کشورهای منطقه را به مشارکت در ثبات و همکاری‌های دفاعی و اقتصادی ترغیب کند. این اقدام می‌تواند رژیم صهیونیستی را بیش از پیش در منطقه منزوی سازد.

جمع‌بندی

این رهنمودها مجموعه‌ای از سیاست‌های کلیدی برای عبور ایران از وضعیت تعلیق و رسیدن به استقلال اقتصادی، رشد پایدار و اقتدار منطقه‌ای است. اجرای این نقشه‌راه می‌تواند هم چالش‌های امروز را به فرصت تبدیل کند و هم بنیان‌های اقتصاد مقاوم و قدرتمند فردای ایران را پی‌ریزی نماید.