به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علامه طباطبائیحجتالاسلام صفاحسینی به مناسبت 24 آبان، روز بزرگداشت علامه طباطبائی طی سخنانی بعد از اقامه نماز ظهر و عصر در جمع نمازگزاران دانشگاه علامه طباطبائی گفت: امروز مصادف با رحلت فیلسوف بزرگ و مفسر کبیر علامه طباطبائی(ره) است. همانطور که میدانید کار علمی بسیار شاق و سنگین است، به تعبیر یکی از بزرگان، مانند این است که با ناخن یک کوه را بخواهی بتراشی ظرافت و تلاش میخواهد حتی اگر کسی در یک رشته خاص بخواهد در قله آن رشته بایستد هم استعداد زیاد، هم توفیقات الهی و هم تلاش بسیار بالایی باید داشته باشد.
وی ادامه داد: حضرت علامه طباطبائی (ره) نه فقط در بک رشته بلکه در چند رشته در قله ایستاده است. در طول تاریخ شاید به تعداد انگشتان دست کسانی باشند که در چند رشته صاحب نظر و نوآوری باشند که یکی از آنها علامه طباطبائی(ره) است.
حجت الاسلام صفاحسینی افزود: استاد دینانی که از شاگردان حضرت علامه بوده نقل میکند که در جهان اسلام شاید سه یا چهار نفر در تراز علامه باشند به طور مثال ملاصدرا و ابنسینا در تراز علامه هستند؛ یعنی شأن او به لحاظ فلسفی در چنین سطح بالایی است، ایشان در فقه و اصول هم اجتهاد دارند و کتابی به نام حاشیه بر کفایه از آثار حضرت علامه است.
معاون علمی دفتر نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه علامه طباطبائی در ادامه گفت: کفایه کتابی است که علما میفرمایند کسی که این کتاب را خوب فهمیده باشد مجتهد است. در حالی که علامه طباطبایئ(ره) در سنین میانسالی نه تنها آن را فهمیده بلکه حاشیهای بر کفایه نوشته که یکی از بهترین حواشی کفایه محسوب میشود.
وی یادآور شد: از دیگر آثار این اندیشمند بزرگ، در فلسفه کتاب بدایه و نهایه حاشیه بر اسفار است. کتاب بدایه و نهایه از ابتدا تا انتها یک بیت شعر و یا یک جمله بیربط در آن نیست و کاملاً استدلال است و این عجیب و شگفتآور است.
این کارشناس مسائل دینی و عرفانی ادامه داد: کتابی را که محمدعلی اردستانی نوشته تحت عنوان نوآوریهای علامه در فلسفه که شاید نزدیک به هفتاد یا هشتاد نوآوری در فلسفه دارد، بهترین آن ادراکات اعتباری علامه است که میتواند کل علوم اجتماعی جهان اسلام مبتنی بر آن باشد. ادراکات اعتباری یک نظریه بینقص و عالی است که البته مخالفینی مانند استاد مصباح یزدی و شهید مطهری(ره) دارد.
حجتالاسلام صفاحسینی تصریح کرد: تسلطی که حضرت علامه طباطبائی بر کتب عرفانی شرق داشتند، زبانزد است، چنانچه مرحوم شایگان نقل میکند که کتاب لائوتسه را به همراه سیدحسین نصر خدمت علامه بودیم و برای حضرت علامه ترجمه میکردیم و علامه آن را برای ما توضیح میدادند.
وی با بیان اینکه خود علامه طباطبائی(ره) کتب عرفانی را در قم تدریس میکردند، خاطرنشان کرد: از سوی دیگر، در بخش تفسیر، تفسیر شریف المیزان از شاهکارهای تفسیری در طول تاریخ جهان اسلام است، علم تفسیر یکی از سختترین و پیچیدهترین علوم است. روش تفسیری که در این صد سال اخیر هم خیلی گسترش پیدا کرده مانند هرمنوتیک، جزء یکی از سختترین علوم و روشهای علمی است و حضرت علامه طباطبائی(ره) کتابش یکی از شاهکارهای تفسیری است. در آن دورهای که تنها درس مرسوم حوزه علمیه فقه و اصول بود و همه طلاب تلاش میکردند که در فقه و اصول به اجتهاد برسند علامه طباطبائی از باب نیاز شروع به تفسیر و فلسفه گفتن کردند.
به بیان این استاد دانشگاه، مرحوم مطهری نقل میکند که یکی از علمای قم در نجف خدمت آیتالله خویی(ره) عرض کرد که چرا شما تفسیر درس نمیدهید؟ که ظاهراً آیتالله خویی فرموده بودند از تفسیر خیلی استقبال نمیشود و اینجا کسی درس نمیدهد، و ایشان پرسیده بودند که چرا علامه طباطبائی(ره) در قم تفسیر درس میدهد؟ در پاسخ آیتالله خویی فرموده بودند که علامه طباطبائی(ره) خودش را تزکیه کرده است، یعنی حقیقتاً علامه یک مرجع تقلید به تمام معنا میشد اما راضی شد برای رضای خدا تفسیر بگوید و از همه این مقامات معنوی هم عبور کند.
حجتالاسلام صفاحسینی در پایان با آرزوی اینکه خدای متعال همه ما را از رهروان علامه طباطبائی(ره) قرار دهد به سخنان خود پایان داد.