حجت‌الاسلام اکبری‌اقدم
حجت‌الاسلام والمسلمین صادق اکبری‌اقدم، رئیس نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه علامه طباطبایی در ابتدای این نشست به ایراد سخنرانی پرداخت و ضمن تبریک ایام دهه فجر گفت: انشاءالله این حرکت و برگزاری چنین نشست‌هایی گامی مؤثر در تحقق ارزش‌های انقلاب اسلامی باشد. خداوند متعال در قرآن کریم فرموده است: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ؛ اى كسانى كه ايمان آوردهايد، اگر خدا را يارى كنيد، ياريتان مىكند و گام‌هايتان را استوار مى‌دارد» (محمد/ ۴۷) این آیه بیانگر نصرت الهی در شرایطی است که ما هم به نصرت الهی بپیوندیم، یعنی اگر دین خدا را یاری کنیم، قطعاً بر اساس آیات قرآن کریم، هم نصرت الهی نصیب ما خواهد شد و هیچ کس بر ما پیروز نخواهد شد.
وی افزود: رهبر معظم انقلاب فرمودند حضرت امام(ع) اعتقاد راسخی به وعده باری‌تعالی داشتند که به مؤمنان داده شده است. انشاءالله روز به روز شاهد چنین نصرت‌هایی از جانب خدای متعال باشیم. رهبر معظم انقلاب اخیراً اعلام کردند دوران پساآمریکا آغاز شده است و این بیان دانشمندان مطرح در عرصه علمی دنیاست. ایشان اشاره کردند که سقوط ترامپ با این وضعیت مفتضح، افول یک رئیس جمهور ناباب نبود، بلکه افول نظام اجتماعی و سیاسی آمریکا بود. در واقع گفتمانی شکل گرفت که شروع آن با انقلاب اسلامی ایران و ثبات آن در گام اول و مخصوصاً شروع گام دوم انقلاب بود که اکنون در دومین سال آن هستیم.
اکبری‌اقدم اظهار کرد: چهل و دومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران را گرامی می‌داریم و از درگاه الهی، علو درجات برای روح پرفتوح حضرت امام، شهیدان انقلاب و جنگ تحمیلی و مدافع حرم خواهانیم. چند وقتی است که دغدغه داشتیم در سالروز صدور بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی ایران حرکت ارزشمندی که در محیط دانشگاه علامه طباطبایی می‌توان انتظار آن داشت را آغاز کنیم و نشست‌های هم‌اندیشی به این مناسبت برگزار کنیم. در این راستا قبلاً نشست‌هایی برگزار کردیم که در قالب یک کتاب نیز منتشر شد.
رئیس نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه علامه طباطبایی یادآور شد: معتقدیم انتظار از مهمترین دانشگاه علوم انسانی این است که نرم افزار لازم برای انقلاب اسلامی را در قالب سیاستگذاری و برنامه‌ریزی و گفتمان‌سازی در جامعه تهیه کند تا مسئولان و مردم همراه و هم‌پای رهبر انقلاب، گام دوم را به بهترین شکل ممکن بردارند. با همین رویکرد در نهاد رهبری در دانشگاه علامه برنامه‌هایی را تدوین کردیم که البته نگاه بسیج اساتید و گروه معارف نیز همین بوده است که تبیین‌کننده معارف دینی برای دانشجویان است.
وی ادامه داد: تولید علم با نگاه به فرهنگ بومی و ارزشی و برآمده از مبانی دینی همانند قرآن و عترت، فلسفه اسلامی و فرهنگ ارزشی از مسائلی است که دانشگاه علامه طباطبایی باید در این زمینه نقشی تعیین‌کننده بر عهده داشته باشد. مرحله بعدی تحول در علوم انسانی موجود به لحاظ روزآمدی و اسلامی‌سازی است. مرحله سوم تبیین مسائل پیش آمده در عرصه کشور، جامعه و دانشگاه است. این تبیین و خدمت‌رسانی به رسالت و شأن نزول علامه مربوط است، لذا با چنین تصوری، راهبردهای لازم را طراحی کرده‌ایم.
حجت‌الاسلام اکبری‌اقدم تصریح کرد: حتماً تولید علوم انسانی و تحول در این علوم و تبیین مسائل، مولفه‌ای در راستای کنار مردم و ولایت بودن است. رهبر معظم انقلاب در این زمینه و در سال ۱۳۸۸ یک گلایه و نگرانی را در خصوص علوم انسانی مطرح می‌کنند و می‌فرمایند: «علوم انسانی ما بر مبانی متعارض با مبانی قرآنی و علوم انسانی بنا شده است، چراکه علوم انسانی غرب مبتنی بر نگاه مادی است، این نگاه غلطی است، چراکه ما هم معتقد به عقل و تجربه حسی و هم قرآن و عترت هستیم». این اعتراض رهبر انقلاب را که بررسی کنیم، مطمئنا در اندیشمندان شرقی و غربی نیز افرادی را پیدا می‌کنیم که چنین گلایه و دغدغه‌ای را دارند.
رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علامه در پایان سخنان خود گفت: رهبر معظم انقلاب در مهرماه ۹۷ نیز فرمودند باید در زمینه علوم انسانی کاری اساسی کنیم و این حرفی نیست که امروز به ذهن کسی رسیده باشد، بلکه از سال‌ها قبل گفته شده است. بنده معتقدم رسالت اساتید دانشگاه و همکاران بنده و اساتید معارف در دانشگاه علامه این است که در زمینه تحول در علوم انسانی که موضوع بحث امروز است و می‌تواند نقشی اساسی در تحقق بیانیه گام دوم انقلاب داشته باشد، نقشی اساسی ایفا کنند. البته الان بحث از تحول در علوم انسانی در دانشگاه علامه طباطبایی سخن غریبی نیست و انشاءالله به وظایف خود به خوبی عمل کنیم.
عباسعلی رهبر، عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه این نشست به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: اگر می‌خواهیم در زمینه تحول در علوم انسانی به خوبی عمل کنیم، ابتدا باید رویکردی در جامعه علمی دانشگاهی و حوزوی شکل بگیرد و براساس آن مسائل جامعه و از جمله تحول در علوم انسانی را پیگیری کنیم. تحول در علوم انسانی در غرب با مسائل جامعه انسانی نسبت مستقیم داشت، لذا علوم انسانی در خدمت مسائل جامعه قرار گرفت. بنابراین هم علوم انسانی رشد کرد و هم مشکلات جامعه مورد راه‌حل گزینی قرار گرفت. با این نگاه باید در تشخیص مسائل در یک فضای آرام و مبتنی بر منطق و مبانی اخلاق، شرع و عرف عمل کرده و دور از فضای سیاست‌زدگی افراطی به حل مسائل بپردازیم.
وی ادامه داد: یکی از شاهکارهای مهمی که در فضای اندیشه‌ای جامعه ما اتفاق افتاد، همین بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی بود که از سوی رهبر معظم انقلاب با نگاه دقیقی بیان شد. به عبارتی بیانیه گام دوم انقلاب نکات بسیار مهمی دارد و به طور خاص به تشخیص مسئله هم روی آورده است. رهبر انقلاب جامعه دیروز، امروز و آینده را گل و بلبل و بدون مشکل تشخیص نداده‌اند، بلکه مشکلاتی را تشخیص داده‌اند که اگر مورد توجه قرار نگیرد، شاهد تحریف انقلاب خواهیم بود، لذا تحول در علوم انسانی می‌تواند نقشی اساسی در این زمینه ایفا کند.
رهبر یادآور شد: به عبارتی بیانیه گام دوم انقلاب به عنوان منشوری استراتژیک به سه محور اساسی اشاره می‌کند که اگر جامعه‌ای مبتنی بر نظام اسلامی، استقلال، آزادی، معنویت و عدالت شکل گرفت می‌تواند و ظرفیت ایجاد جمهوری اسلامی، دولت اسلامی و جامعه اسلامی را خواهد داشت و از درون این جامعه و دولت اسلامی می‌توانیم به افق بلندمدت تمدن نوین اسلامی حرکت کنیم. گذشته ما در قبل و بعد از اسلام نشان داده که باید همتی بلند و رؤیاهایی قابل دسترس را در فرهنگ سیاسی و اجتماعی داشته باشیم، لذا در بیانیه گام دوم انقلاب توجه زیادی به ظرفیت‌های کشور شده است.
وی تأکید کرد: اما اتفاقی که افتاده این است که مقام معظم رهبری با توجه به رویکردی که در تبیین آرمان‌ها و تاریخ‌نگاری جدی در مباحث و همچنین اصلی و فرعی کردن مسائل دارند، چند مسئله و مشکل در جامعه را مطرح می‌کنند و علوم انسانی ما می‌تواند با این مسائل درگیر شود و با توجه به نگاه مثبت و عقلانی به فرهنگ و علم بومی و همچنین استفاده از دستاوردهای مثبت بشری در حل این مسائل تلاش کنیم. از جمله این مشکلات کسری در عدالت فراگیر است که نه تنها جامعه ما بلکه کل دنیا درگیر آن شده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی اظهار کرد: نکته دیگر استحاله و جا به جایی ارزش‌ها و شکاف در ارزش‌های اصیل و واقعی است که می‌تواند فضای لازم برای انحطاط یک جامعه را فراهم کند. نکته سوم سطحی‌نگری نسبت به دشمن است. اگر نگاهی مثبت به جامعه خودمان داشته باشیم که اصیل و نجیب هستند، باید دقت کنیم وقتی به فضای انقلاب اسلامی وارد می‌شویم باید با محوریت صراط مستقیم و رفع تسلط سکولاریم در قالب نظام سازی و نوسازی حرکت کنیم. در اینجاست که باید دقت کنیم که فضای سلامت سیاسی و اجتماعی و فرهنگی جامعه به توزیع متوازن و متعادل عناصری همانند استقلال، امنیت و جمهوریت کمک کند، لذا مقام معظم رهبری به خوبی به مسئله‌شناسی روشمند پرداختند.
مهدی واحدی، عضو هیئت علمی گروه تکنولوژی آموزشی و رئیس بسیج اساتید دانشگاه علامه طباطبایی، سخنران بعدی این نشست بود که اظهار کرد: معتقدم بیانیه گام دوم در چهل سالگی انقلاب اسلامی به عنوان مانیفست آینده انقلاب جایگاه بی‌بدیلی دارد و قابل مقایسه با هیچ پدیده دیگری که چنین نقشی دارد نیست و هرآنچه قرار است برای انقلاب رقم بخورد باید از دل این بیانیه استخراج شود. نکته دیگر اینکه تحقق این هدف نیازمند گفتمان‌سازی بومی در دانشگاه است؛ یعنی برای اینکه بیانیه تبدیل به محل مراجعه مردم و نخبگان شود باید به گفتمان‌سازی بپردازیم.